Ile-de-mar
Pancratium maritimum
Amaryllidaceae Liliaceae
Àutri noum : Muguet-de-mar, Ile-sóuvage, Campaneto.
Noms en français : Lys de mer, Lis des sables.
Descripcioun :L'ile-de-mar es uno poulido planto de sablo que trachis en ribo de mar. Se recounèis à sa flour (emé uno corolo di douge dènt) d'un biais eisa. Sènt qu'embaumo. Lou poudrés recounèisse peréu à la debuto de la primo à si fueio envertouiado ; aquésti fueio crèbon l'estiéu e se retrobon dessecado au pèd de la planto. Li grano soun negro e sèmblon de carboun de bos.
Usanço :Es uno planto empouisounanto que caup proun d'alcalouïdo dangerous. Èro couneigudo de la farmacìo greco (pankration = "touto puissanço") qu'èro emplegado pèr purga lou cors. Fau saupre qu'à d'ùni prouprieta alucinougèno.
Port : Erbo
Taio : 20 à 60 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Pancratium
Famiho : Amaryllidaceae
Famiho classico : Liliaceae
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 4 à 13 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0
Aparado :
Vo
Remarco : Meno aparado
Juliet à Nouvèmbre
Liò : Mar
- Sablo
- Duno
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Mediterrano-Atlantico
Ref. sc. : Pancratium maritimum L., 1753
Vesso-fèro
Vicia sativa
Fabaceae Leguminosae
Autre noum : Pesoto.
Nom en français : Vesce commune.
Descripcioun :La vesso-fèro es uno planto coumuno de champ, camin e ermas. Es une planto proun chanjadisso mai que se recounèis à sis estipulo qu'an de glando à neitar negro, si fueio à 3-8 parèu de fueioun, si flour pourpro o vióuleto estacado sus la cambo emé un pecout courtet, emé un estandard mai sourno que lis alo (de cop que i'a podon èstre blanco). Vendrié d'Iran.
Usanço :Fai un bon fourrage pèr li bèsti. La flour èi manjadisso, mai coume pèr li jaisso, èi pas counseia de manja de grano de vesso, que soun empouisounanto e dounon uno malautié néuroulougico, lou latirisme (presènci d'ODAP).
Port : Grando erbo
Taio : 10 à 80 cm
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an
Gènre : Vicia
Famiho : Fabaceae
Famiho classico : Leguminosae
Ordre : Fabales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 2,5 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 1200 m
Aparado : Noun
Remarco : Planto cultivado
Mars à juliet
Liò : Champ
- Prado umido
- Ermas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Óurigino Irano-touranienno
Ref. sc. : Vicia sativa L., 1753